Artos’un eteğinde ve Bablakar’dan Keretaş bölgesine kadar uzandı… Ama bir damla su bile akmadı

Gevaş’ta, bir zamanlar çiftçilere bereket vadeden sulama kanalları, bugün sessizliğe gömülmüş beton yığınlarından ibaret. 1980’li yıllarda büyük umutlarla başlatılan proje, suyun hiç akmadığı bir hüsran hikâyesine dönüştü. Artos Dağı’nın eteklerinden ev Bablakar mevkiinden Kerataş bölgesine kadar uzanan iki devasa kanal hattı, zamanla tahrip oldu ve bugün neredeyse tamamen işlevsiz hale geldi.

Yapıldı Ama Hiç Kullanılamadı
1980’li yıllarda hayata geçirilen sulama kanalı projesi, Gevaş tarımının kaderini değiştirecek bir yatırım olarak görülüyordu. Ancak projeye neden başlandığı ve neden tamamlandıktan sonra kullanılmadığına dair net bir bilgi kamuoyuyla hiçbir zaman paylaşılmadı. Proje tamamlandı, kanal döküldü, ancak su verilmedi. Aradan geçen on yıllara rağmen bu konuda herhangi bir açıklama yapılmadı.

İki Ayrı Hatta Kilometrelerce Uzandı
Yapılan çalışma yalnızca bir hattı değil, Gevaş’ın iki ayrı bölgesini kapsıyordu. İlki Artos Dağı’nın eteklerinden geçen ana kanal, ikincisi ise karşı yakadaki Bablakar bölgesinden uzanan yan hat idi. Her iki güzergâhta da kilometrelerce beton kanal döküldü, emek ve kamu kaynağı harcandı. Ancak bu iki dev yapı da yıllar içinde işlevsiz hale geldi, bakımsızlıktan çöktü, toprakla kaplandı veya tahrip oldu.

Çiftçiye Umut Olacaktı, Hayal Kırıklığına Dönüştü
Kanalın amacı, Gevaş’ta sulama sorununu ortadan kaldırmak, sulu tarımın verimliliği artırmaktı. Ancak suyun hiç verilmemesi nedeniyle bu hedeflerin hiçbiri gerçekleşmedi. Yöre halkı, yıllardır merakla bu kanalın neden devreye alınmadığını sorguluyor.

Yeniden Değerlendirme Mümkün mü?
Dağyöre bölgesinde yapılacak olan bir gölet ile mevcut kanal hatları bazı iyileştirmelerle tekrar değerlendirilebilir. Su kaynaklarına bağlantı sağlanması ve tahrip olan bölümlerin onarılması durumunda bu hatların sulama için kullanıma açılması teknik olarak mümkün olabilir. Böylece hem geçmişteki yatırım heba olmaktan kurtulur hem de Gevaş çiftçisine gerçek anlamda katkı sunabilir.

Geç Kalmadan Adım Atılmalı
Yetkililerin, bu kanalları yeniden değerlendirmesi artık bir seçenek değil, zorunluluktur. Hem kamunun yıllar önce yaptığı yatırım boşa gitmesin hem de Gevaş çiftçisinin suya hasreti sona ersin. Tarımda verimliliğin artırılması için atıl duran her kaynak değerlendirilmeli; bu, hem gelecek nesillere karşı hem de geçmişte harcanan kamu kaynağına karşı bir sorumluluktur.

Gevaş Ziraat Odası Başkanı Mesut Ergenç “Bu kanallar yapılırken herkes çok umutluydu. Bugün Gevaş’ın dört bir yanında hala görülebilen bu beton sulama kanalları, adeta geçmişteki bir hayalin kalıntısı gibi duruyor. Çevresi otlarla kaplanmış, bazı bölümleri tamamen çökmüş bu yapılar; sadece ekonomik bir kaybı değil, aynı zamanda yıllarca bekletilen umutların da izlerini taşıyor. Milyonlarca liralık kamu kaynağı, toprağa değil betona gömülmüş gibi duruyor. Bu proje neden yapıldı? Su neden hiçbir zaman verilmedi? Kanal hattı tamamlanmadan mı bırakıldı, yoksa projede ciddi bir planlama hatası mı vardı? Bu sorulara bugüne kadar yetkililerden net bir açıklama gelmedi. Ancak kamu vicdanı bu sorulara hâlâ yanıt arıyor” dedi.